Ютазы авылы мәдәният йортында "Гаилә" илкүләм проекты һәм "Өлкән буын" Федераль проекты кысаларында өлкән буын өчен цифрлы грамоталылык дәресе узды
Цифрлы технологияләр тормышның барлык өлкәләренә үтеп кергән заманча дөньяда кибермошенниклар алдында аеруча өлкән буын зәгыйфь булып чыга. Бу хәлне төзәтү өчен Ютазы авылы мәдәният йортында "көмеш" яшьтәге кешеләр өчен киберкуркынычсызлык нигезләренә багышланган "Алдау сагында" дип исемләнгән мөһим һәм актуаль очрашу булды.
Чара интернеттан ышанычлы файдаланырга теләгән дистәләгән актив пенсионерларны җыйды, алар җинаятьчеләрнең корбаны булмыйча. Остазлар ролендә IT өлкәсендә белгечләр һәм волонтерлар чыгыш ясады.
Катлаулы лекцияләр урынына катнашучыларны җанлы һәм гамәли диалог көтте. Оештыручылар өлкән яшьтәге кешеләргә очрый торган алдауның иң киң таралган схемаларын тикшерделәр:
· "Банктан шикле шалтыратулар": чын хезмәткәрне "куркынычсыз счетка" акча күчерүне таләп иткән мошенниктан ничек аерырга.
· Фишинглы SMS һәм сылтамалар: ни өчен хәбәрләрдә шикле сылтамалар буенча күчәргә ярамый һәм картаны блоклау яки социаль түләү турында смс килсә, нишләргә.
Социаль челтәрләрдә социаль инженерия: үзеңнең шәхси мәгълүматларыңны һәм аккаунтларыңны, таныш булмаган кешеләргә ышанмыйча, хәтта алар үзләрен дуслар яки туганнар дип таныштырсалар да, ватудан ничек сакларга.
· Куркынычсыз онлайн сатып алулар: интернет-кибетләрдә товарларга заказ биргәндә, үз акчаларыңны югалтмас өчен, нәрсәгә игътибар итәргә.
"Бүген без чын мисалларда мошенникларның ничек эшләвен күрсәттек. Иң мөһиме — гади фикер җиткерү: ашыкмаска һәм мәгълүматны тикшерергә. Банкның яки дәүләт органының бер генә чын хезмәткәре дә ашыгыч рәвештә картадан парольне атауны яки акча күчерүне таләп итмәячәк", - дип уртаклашты чараны оештыручыларның берсе.
Катнашучылар актив рәвештә сораулар бирделәр, үз тарихлары белән уртаклаштылар һәм волонтерлар җитәкчелегендә ышанычлы парольләр куярга һәм популяр мессенджерларда ике факторлы аутентификацияне көйләргә өйрәнделәр.
"Бик файдалы чара! Хәзер мин саграк булырмын. Элек, карта белән проблема турында смс алгач, куркып, күрсәтелгән номер буенча шалтырата идем. Хәзер мин банкның картада басылган рәсми номерын җыярга кирәклеген беләм", - дип тәэсирләре белән уртаклашты катнашучыларның берсе.
Цифрлы грамоталылык дәресләрен үткәрү авылда социаль эшнең аерылгысыз өлешенә әверелә. Алар өлкән буынның акчаларын сакларга гына түгел, ә заманча технологияләрне куллануга ышаныч бирергә, аларның тормышларын уңайлырак һәм куркынычсызрак итәргә ярдәм итә.
Оештыручылар фикер алышу темаларын киңәйтеп һәм районда яшәүчеләрнең күбесен колачлап, мондый очрашуларны даими үткәрергә планлаштыралар, бу «Гаилә» илкүләм проекты кысаларында «Өлкән буын» Федераль проекты максатларына тулысынча туры килә.
*****